fbpx Skip to content

TROUW: ‘Het Pauperparadijs’ is terug, met parallellen tussen paupers en toeslagenontvangers

Musical ‘Het Pauperparadijs’
Stichting Het Pauperparadijs
★★★★
“Nu volgen een paar 19e-eeuwse scènes vol erbarmelijke omstandigheden. Gevoelige mensen moeten maar even ogen en oren sluiten. Bedenk dat de gegoede burgerij dat toen ook deed.”

Verteller Gusta Geleijnse heeft eerst het publiek vrolijk Bij ons in de Jordaan laten zingen, waarna inderdaad miserabele beelden volgen van de Amsterdamse sloppenwijken waarbij het ensemble een tragische variant op het bekende Jordaanlied zingt. Meteen duidelijk: deze voorstelling zet je aan het denken.

Het Pauperparadijs is terug. Het waargebeurde verhaal over een idealistische generaal (Johannes van den Bosch) met een megalomaan plan om armoedzaaiers, bedelaars en wezen, zoals die in de Jordaan, in Drentse kolonies te heropvoeden: goed bedoeld, desastreus uitgepakt. Want: geldtekort, wanbeleid, machtsmisbruik en daardoor ziektes, ellende en gefrustreerde paupers die bijna nooit weg kwamen uit die kolonies. En als wel, dan leden ze onder vernederende stigma’s. Dus er werd over gezwegen.

Totdat Suzanna Jansen in 2008 haar boek Het Pauperparadijs publiceerde over deze paupers van wie een paar haar voorouders bleken te zijn. Een belangrijk verhaal over onze geschiedenis waarover Tom de Ket in 2016 de gelijknamige spektakelvoorstelling maakte die in een voormalige kolonie in Veenhuizen zelf speelde. Een geniale zet. Na enkele reprises daar en in Carré speelt de voorstelling nu in Leusden.

Prachtig initiatief omdat nu nog meer mensen het verhaal horen. De Ket actualiseerde de voorstelling enigszins. Geen grote aanpassingen, maar opnieuw gaan de hedendaagse vertelster (nu een vrouw, wat beter klopt) en historische personages kritisch met elkaar in gesprek. Want is het nu wel beter? Worden toeslagenontvangers niet met net zo veel wantrouwen en dedain bekeken als armen toen? En vergelijk de kolonies eens met Ter Apel.

De vormgeving (Michiel Voet) is nog steeds prachtig met indrukwekkende grootse beelden – al is het megalomane minder extreem dan destijds in de buitenlucht, ook doordat het ensemble aanzienlijk kleiner is. Maar het lichtontwerp van Uri Rapaport zorgt wel voor extra warme sferen en intimiteit. De live muziek van Lavalu is nog altijd geweldig, aanstekelijk en afwisselend; van ijl en pop tot stevige rock – met als hoogtepunt de rauw-ruige solo van Teunis (Danny Westerweel) die bang is zijn vrouw kwijt te raken en haar verraadt.

Helaas laat De Kets regie de acteurs op net zoveel stormkracht spreken als bij de buitenvoorstelling, wat inleving soms bemoeilijkt. De theatersetting vraagt om iets kleiner spel. Maar dat doet niets af aan de noodzaak van het vertellen van dit verhaal. Producent Wolter Lommerde hoopt op meer reprises in theaters omdat Het Pauperparadijs het als Dickensiaanse voorstelling goed zal doen, ook rond Kerst. Mee eens. Kom maar op met die reprises.

AFAS Theater Leusden, t/m 17 augustus. Info: hetpauperparadijs.nl
Back To Top